Termokupl Nedir ? Termokupl Çalışma Prensibi Nedir?

Termokupl, sıcaklığı ölçmek için kullanılan bir  sensördür. İki farklı metalin bir araya gelmesiyle oluşturulan bir bağlantıdan meydana gelir. Bu bağlantı ısındığında veya soğutulduğunda, sıcaklığa bağlı bir voltaj üretilir ve bu voltaj ile sıcaklık ölçümü yapılır.

Termokuplun Amacı Nedir?

Temel amacı, endüstriyel proseslerden ev aletlerine kadar geniş bir yelpazede sıcaklık ölçümü yapmaktır. Yüksek sıcaklıklara dayanıklı olması ve hızlı tepki verme özelliği ile öne çıkar.

Çalışma Prensibi Nedir?

İki farklı metalin birleştirildiği noktada bir sıcaklık farkı olduğunda, elektromotor kuvvet (EMF) üretir. Bu iki metal farklı iletkenlik hızlarına sahip olduğu için küçük ama ölçülebilir bir voltaj oluşur. Bu voltaj, metallerin türüne ve sıcaklık farkına bağlıdır.

Bir termokupl, çalışması için harici bir güç kaynağına ihtiyaç duymaz. “Seebeck etkisi” olarak bilinen bir fenomen sayesinde, sıcaklık farkı ile kendiliğinden bir voltaj sinyali üretir.

Nerelerde Kullanılır?

Düşük maliyeti , dayanıklılığı ve geniş sıcaklık aralıklarında ölçüm yapabilme yetenekleri nedeniyle birçok farklı uygulamada yaygın olarak kullanılır. Örnek olarak ev aletleri, gıda işleme, uçak motorları, fırın izleme sistemleri ve otomotiv  gibi alanlarda karşımıza çıkar.

Termokupl Çeşitleri

Termokupllerin birçok farklı türü bulunmaktadır. Bunlar; B, E, J, K, N, R, S ve T tipi olarak adlandırılır. Her bir türün kendine has özellikleri ve çalışma sıcaklık aralıkları vardır:

• B Tipi : 1370 ile 1700°C aralığında çalışır ve cam üretimi gibi yüksek sıcaklıklı uygulamalarda kullanılır.
• E Tipi : 0 ile 870°C aralığında çalışır, genellikle enerji santrallerinde tercih edilir.
• J Tipi  : 0 ile 760°C aralığında çalışır, enjeksiyon kalıplama gibi inert ve vakum ortamlarında kullanılır.
• K Tipi : 95 ile 1260°C arasında geniş bir sıcaklık aralığında çalışır, rafinerilerde yaygındır.
• N Tipi : 650 ile 1260°C aralığında çalışır, yüksek dayanıklılığı ile rafinerilerde ve petrokimya sektöründe kullanılır.
• R ve S Tipi : 870 ile 1450°C aralığında çalışır, sülfür geri kazanım ünitelerinde ve yüksek sıcaklık uygulamalarında tercih edilir.
• T Tipi  : -200 ile 370°C aralığında çalışır ve kriyojenik uygulamalar ile gıda üretiminde kullanılır.

Termokupl Arızaları

Termokupller genellikle basit cihazlar olduğundan ya çalışırlar ya da çalışmazlar. Eğer bir sinyal alınmazsa termokupl arızalanmış olabilir. Termokupl arızaları, sıcaklığın doğru bir şekilde izlenmesi gereken kritik durumlarda büyük sorunlara yol açabilir. Bu nedenle arıza durumunda güvenlik önlemleri alınarak sistemin otomatik olarak kapatılması gerekir.

Kullanım Alanları

• Düşük Sıcaklık Ölçümleri: Tip T, N, K ve E termokupller -200°C’ye kadar olan düşük sıcaklıkları ölçmek için kullanılır.
• Erimiş Metal Uygulamaları: Tip N ve K baz metal termokupller ve S, R, B tipi platin termokupller çok yüksek sıcaklık gerektiren erimiş metal uygulamalarında tercih edilir.
• Gıda Sektörü: Fırın kontrolü, sıcak plaka izleme, CIP uygulamaları, gıda zinciri takibi gibi birçok gıda uygulamasında kullanılır.
• Fırın Uygulamaları: Fırınlarda kullanılan termokupllerin montaj konfigürasyonu, koruyucu kılıfın sıcaklık dayanımı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Termokupl Avantajları

Dayanıklı, uygun maliyetli ve geniş sıcaklık aralıklarında çalışabilen sensörlerdir. Ayrıca, nükleer reaktörler gibi zorlu ortamlarda bile kullanılabilir. İnce tellerden yapılmış olanlar, küçük nesnelerin sıcaklığını ölçmek için dahi kullanılabilir.

Basit yapısı ve uygun fiyatıyla sıcaklık ölçümü için mükemmel bir çözümdür. Geniş kullanım alanları sayesinde gıda işleme tesislerinden uçak motorlarına kadar pek çok alanda tercih edilir. Farklı tiplerde termokupller, çeşitli sektörlere ve uygulamalara hitap eder. Sıcaklık ölçüm uygulamanız ile ilgili daha detaylı bilgi almak için ürünlerinizi inceleyebilir, Nevatek uzmanlarımız ile iletişime geçebilirsiniz.